Beograd - Ono što smo znali o porijeklu Srba do prije samo nekoliko godina uglavnom je bilo bazirano na lingvističkoj afilijaciji, tj. slovenskom korijenu našeg naroda.
Lingvisti su, posmatrajući indoevropsko 'stablo', uočili da se srpski jezik odvojio prije oko 1.600 godina od zajedničkog slovenskog pretka, dok se grupa kojoj pripada naš jezik (baltoslovenska) razdvojila od germanskih i keltsko-romanskih jezika prije oko 4.800 godina.
Ono što je bilo iznenađujuće jeste dramatična ekspanzija protoslovenskog jezika tokom šestog i sedmog vijeka (u vrijeme kada Srbi naseljavaju Balkan).
Naravno, priča o Velikoj seobi Slovena, potkrepljena upadljivom sličnošću među slovenskim jezicima, iz koje je proistekao i panslavizam (i crveno-plavo-bijele boje zastava većine slovenskih nacija) nije bilo sve što smo znali.
Antropološka istraživanju ukazivala su na ne samo kulturološki već i genetski uticaj preslovenske populacije, koja se uglavnom pogrešno interpretirala kao ilirska. Konačno, moderna genetika se toliko razvila da je uzela dobar dio posla etnolozima, antropolozima i istoričarima. Teza o navodnom miješanju sa Turcima uslijed četvorovijekovnog ropstva pod Otomanskom imperijom (pothranjena i famoznim, bizarnim i užasnim „pravilom prve bračne noći") potpuno je oborena genetskim rezultatima (Kovacevic, Tambets, , Ilumae, 2014).
S druge strane, genetski zapis našeg naroda ukazuje i na "prisustvo" različitih osvajača sa Zapada, prije svega Kelta i Gota, ali ne u bitnoj mjeri.
Haplogrupa I je najstarija velika haplogrupa u Evropi i jedina koja je tu i nastala. Njena prethodnica, haplogrupa IJ stigla je sa Bliskog istoka u Evropu prije nekih 35.000 godina, da bi ubrzo mutirala u haplogrupu I. Kod Srba vodeća haplogrupa je I2, tačnije I2a-Din(aric), koja se od ostatka haplogrupe I izdvojila prije 22.000 godina, vjerovatno na području današnjeg Podunavlja.
Druga najvažnija haplogrupa kod Srba je istočnoevropska ili slovenska: R1a. Istraživanja ukazuju da je R1a (i I2a-Din) došla u ove krajeve sa Slovenima iz zapadne Ukrajine i južne Poljske (Zakarpatje) kroz Češku. Udio ove haplogrupe kod Srba iznosi od 15% do maksimalno 25% (u zavisnosti od uzorka).
Haplogrupa I2a-Din(aric), kojoj pripada trećinski dio srpskih muškaraca, pretežno se nalazi u slovenskim zemljama. Maksimalne frekvencije se primećuju kod dinarskih Slovena, kao i u Bugarskoj, Rumuniji, Moldaviji, zapadnoj Ukrajini. Ima vrlo visoku koncentraciju u sjeveroistočnoj Rumuniji, Moldaviji i centralnoj Ukrajini, što upućuje na širenje drevne kulture Kukuteni–Tripilijan (4800–3000. prije nove ere).
Kako se ova kultura razvila kao ogranak kulture Starčevo–Koros–Cris, vjerovatno je da je I2a jedna od glavnih paternalnih linija, a ‘efekat osnivača’ znatno je povećavao učestalost haplogrupe. Inače, kultura Kukuteni–Tripilijan bila je najnaprednija neolitska kultura u Evropi prije indoevropskih invazija u bronzanom dobu.
U svakom slučaju, pretpostavka je da je miješanjem dobijen genetski amalgam koji je postao karakterističan za Južne Slovene...
No comments:
Post a Comment